مالک محصول سیف در مقابل مالک محصول اسکرام- این دو یکی نیستند.

مالک محصول سیف، صاحب محصول نیست.

SAFe یا Scaled Agile Framework به وجود آمده است تا «چابکی کسب‌وکار را که برای تکامل و رشد سازمان‌ها در عصر دیجیتال الزامی است، فراهم سازد»[1]. سازمان‌ها برای هم‌راستا کردن تیم‌هایی که بر روی یک محصول کار می‌کنند سیف را می‌پذیرند. سیف یکی از روش‌های مقیاس کردن است.

نقش مالک محصول در سیف یک نقش کلیدی است. همانند اسکرام، مالک محصول سیف وظیفه‌ی بیشینه کردن ارزش در تیم چابک (Agile Team) (سیف معادل یک تیم اسکرام) را بر عهده دارد.

این مقاله نقش‌های مالک محصول در هر دو چارچوب اسکرام و سیف را مقایسه کرده و شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها را شناسایی می‌کند تا به این سؤال پاسخ دهد که: آیا مالک محصول سیف همان مالک محصول اسکرام است؟

یک‌کلام؛ این دو، نقش‌های متفاوتی هستند

مالک محصول سیف و مالک محصول اسکرام تنها در نام شباهت دارند. مالک محصول اسکرام تنها شخصی است که مسئولیت بیشینه کردن ارزش محصول را بر عهده دارد. او مالک بک‌لاگ محصول (Product Backlog) [2] است که در آن تمام نیازمندی‌های محصول ثبت شده است.

اما مالک محصول سیف، مالک بک‌لاگ تیم (Team backlog) است که در آن همه‌ی نیازمندی‌های تیم ثبت شده است. علاوه بر آن، مالک محصول اسکرام حداکثر به دو تیم سرویس می‌دهد. مالک محصول سیف همه‌ی مسئولیت محصول را بر عهده ندارد بلکه این مسئولیت بر عهده‌ی مدیر محصول (SAFe Product Manager) است.

در سیف نقش مستقلی به‌عنوان مالک محصول اسکرام وجود ندارد. در بهترین حالت، ترکیبی از مالک محصول سیف و مدیر محصول سیف است.

برای مقایسه دقیق این دو نقش می‌توانید ادامه‌ی مقاله را مطالعه کنید. امیدوارم این موضوع روشن شود تا ازاین‌پس که شرح شغل یک مالک محصول (در محیط سیف یا اسکرام) را دیدید بدانید که چه انتظاری باید داشته باشید.

بک‌لاگ محصول در مقابل بک‌لاگ تیم

مالک محصول سیف مسئول بک‌لاگ تیم و مالک محصول اسکرام مسئول بک‌لاگ محصول است. بک‌لاگ تیم و بک‌لاگ محصول اسکرام، هر دو مجموعه‌ای از نیازمندی‌ها هستند که تیم چابک/تیم توسعه کارهایشان را از آن برمی‌دارند. در هر دو محیط، این مالک محصول است که در مورد بک‌لاگ (تیم/محصول) حرف آخر را می‌زند. در ظاهر، بک‌لاگ‌ها به نظر شبیه‌اند؛ اما بک‌لاگ محصول اسکرام از بک‌لاگ تیم بیش‌تر است:

«بک‌لاگ محصول فهرست مرتبی از هر چیزی است که به عنوان نیاز در محصول شناخته‌شده است. این تنها مرجع نیازمندی‌ها برای هرگونه تغییری است که باید در محصول ایجاد شود». (راهنمای اسکرام 2017)

با توجه به تعریف فوق، مالک محصول اسکرام مسئول ترتیب کارهایی است که باید روی محصول اتفاق بیفتند. حتی اگر چند تیم روی یک محصول کار کنند:

“اغلب چند تیم اسکرام با هم روی یک محصول کار می‌کنند. بک‌لاگ محصول برای تشریح کارهای آتی روی محصول استفاده می‌شود. خصوصیتی در بک‌لاگ محصول که قلم‌ها را گروه‌بندی کند ممکن است استفاده شود”. (راهنمای اسکرام 2017)

راهنمای اسکرام به‌وضوح بیان می‌کند که اگر دو یا چند تیم روی یک محصول کار کنند، همه آن‌ها از یک بک‌لاگ محصول یکسان کار برمی‌دارند؛ اما بک‌لاگ تیم سیف فقط برای یک تیم است.

حالا که مشخص شد بک‌لاگ محصول با بک‌لاگ تیم متفاوت است، عمیق‌تر می‌شوم تا مسئولیت‌های مالک محصول را در قبال محصول اثبات کنم. آیا همه‎ی بک‌لاگ‌های محصولی که مالک محصول سیف مسئول آن‌هاست با بک‌لاگ محصول اسکرام برابر است؟

پاسخ را می‌توان در تعداد تیم‌هایی که یک مالک محصول می‌تواند به آن‌ها سرویس بدهد یافت. مالک محصول اسکرام می‌تواند با دو یا چند تیم کار کند؛ اما مالک محصول سیف حداکثر به دو تیم سرویس می‌دهد:

مالک محصول سیف “برای بیشتر سازمان‌هایی که به سمت چابکی حرکت می‌کنند نقش جدید و مهمی است که معمولاً به یک شغل تمام‌وقت تبدیل می‌شود و برای پشتیبانی از هر تیم چابک (یا حداکثر دو تیم) به یک PO نیاز است”.

نتیجه همه این‌ها آن است که اگر یک محیط سیف حداکثر دو تیم به ازای هر محصول دارد پس همه‌‎ی بک‌لاگ‌های تیم مالکان‌ محصول سیف، همان هدف بک‌لاگ محصول را دارند. اگر محیط‌های سیف را بیش از 10 تیم در نظر بگیرید، بدیهی است که در بسیاری از آن‌ها بیش از دو تیم روی یک محصول کار کنند.

درنتیجه، چند مالک محصول سیف یک محصول را تحت پوشش دارند. این بدان معناست که:

• بک‌لاگ‌های تیم یک مالک محصول، همه‌ی نیازمندی‌های یک محصول را در بر نمی‌گیرد.
• مالک‌های محصول سیف در مورد آنچه باید برای یک محصول خاص اتفاق بیفتد حرف آخر را نمی‌زنند.

مالک محصول سیف نسبت به مالک محصول اسکرام اختیارات کمتری دارد.

مدیر محصول سیف در مقابل مالک محصول اسکرام

تا اینجا گفتیم که مالک محصول سیف، برخلاف مالک محصول اسکرام صاحب محصول خودش نیست؛ اما چه کسی در سیف مسئول نیازهایی است که باید برای یک محصول پیاده‌سازی شود؟

انتخاب منطقی، مدیر محصول سیف خواهد بود. مدیر محصول سیف ویژگی‌ها را تعریف می‌کند و صاحب چشم‌انداز و نقشه راه محصول است. مدیر محصول سیف همچنین صاحب بک‌لاگ برنامه (Program Backlog) است. بک‌لاگ برنامه خیلی به بک‌لاگ محصول اسکرام شبیه است، هرچند که تفاوت آشکاری بین برنامه و محصول وجود دارد. یک مدیر محصول سیف با دو یا چهار مالک محصول سیف کار می‌کند و درنتیجه، یک دید کلی دارد.

همه‌ی این موارد تائید می‌کنند که مدیر محصول سیف صاحب حقیقی محصول است. البته مدیر محصول سیف ارتباط مستقیمی با تیم‌های چابک ندارد و درنتیجه، مسئولیت‌های مشابهی به‌اندازه‌ی مالک محصول اسکرام ندارد.

مالک محصول اسکرام مسئولیت‌هایی دارد که عمدتاً ترکیبی از مسئولیت‌های مالک محصول سیف و مدیر محصول سیف است.

شباهت‌ها

گرچه همان‌طور که گفتیم نقش سیف و نقش اسکرام خیلی متفاوت هستند اما شباهت‌هایی نیز دارند. مالک محصول سیف همانند مالک محصول اسکرام عضوی از تیم است. هر دو نقش:

• تیم را برای کار روی مهم‌ترین قلم‌های بعدی هدایت می‌کنند.
• مسئولیت بیشینه کردن ارزش کار در تیم را دارند.
• یک هدف برای تکرار (Iteration) بعدی پیشنهاد می‌دهند که به بازرسی و تطبیق (Inspect and adapt) در حین و پس از تکرار کمک می‌کند.
• مدیریت و مسئولیت نهایی روی بک‌لاگ (تیم/محصول) را بر عهده دارند.
• در برنامه‌ریزی (تکرار/اسپرینت)، بازاندیشی و بازنگری به روشی مشابه مشارکت می‌کنند.

توصیفی بودن سیف در مقابل اسکرام اصولی

سیف برای توصیف نقش مالک محصول به کلمات زیادی نیاز دارد. راهنمای اسکرام عمداً غیر توصیفی است تا روی خود چارچوب تمرکز کند و انواع مختلف کاربردها را بپذیرد. در اینجا نمونه‌هایی از توصیفی بودن سیف ارائه‌شده است:

سیف یادآور می‌شود که یک مالک محصول با انواع ذینفعان مختلف مانند مدیریت محصول، مشتریان و صاحبان کسب‌وکار چگونه باید کار کند.

همچنین مفصل توضیح می‌دهد که مالک محصول سیف برای برنامه‌ریزی و اصلاح چشم‌انداز در جلسه‌های مربوط به مدیریت محصول شرکت می‌کند.

بیان می‌کند که مالکان محصول سیف می‌توانند به بهترین نحو کنار هم قرار بگیرند. مالک محصول سیف تشریح داستان را به‌موقع انجام می‌دهد تا جریان (Flow) مناسبی را ایجاد کند.

مسئولیت‌های خاص سیف که در راهنمای اسکرام دیده نمی‌شوند

مالک محصول سیف در آماده‌سازی/اصلاح بک‌لاگ برنامه مشارکت (Program Backlog Refinement) خیلی زیادی دارد. بک‌لاگ برنامه سیف ویژگی‌های آتی راه‌حل را در خود دارد. بک‌لاگ محصول اسکرام روی محصول تمرکز دارد.

همچنین به آماده‌سازی کمک می‌کند و در برنامه‌ریزی PI شرکت می‌کند. مالک محصول سیف اطمینان می‌یابد که تیم می‌داند برای PI بعدی چه چیزهایی را باید انجام دهد.

مالک محصول سیف به‌عنوان نماینده‌ی مشتری با مدیریت محصول و سایر ذینفعان همکاری می‌کند. راهنمای اسکرام در این مورد هیچ صحبتی نکرده است. نقش مالک محصول می‌تواند برای همه افراد مختلف، از مشتری گرفته تا مدیر محصول حتی توسعه‌دهنده مناسب باشد.

مالک محصول سیف توسعه مبتنی بر رفتار (Behavior-Driven Development) را اعمال می‌کند. مالک محصول اسکرام این مسئولیت را بر عهده ندارد زیرا این مسئولیت تیم توسعه است که تعیین کند چگونه یک تکرار را بسازد.

مالک محصول سیف وظایف مختلفی در محیط سیف دارد که منطقاً در راهنمای اسکرام ذکر نشده‌ است. او:

• وابستگی‌های مختلف با دیگر مالک‌های محصول را طی جلسات هماهنگی هفتگی (Weekly Sync Meetings) تعدیل می‌کند.
• نقش مهمی در زمان «دموی سیستم (System Demo)» ایفا می‌کند.
• در رویدادهای بازرسی و تطبیق PI مشارکت می‌کند.

پی‌نوشت

مالک محصول سیف و مالک محصول اسکرام نقش مشابهی در تیم‌های خود دارند. آن‌ها به تیم‌ها کمک می‌کنند تا روی باارزش‌ترین کار تمرکز کنند. هردوی آن‌ها در رویدادهای تکرار/ اسکرام شرکت می‌کنند.

بااین‌حال، مالک محصول اسکرام با استفاده از بک‌لاگ محصول صاحب‌اختیار محصول است درحالی‌که مالک محصول سیف تعیین می‌کند که یک تیم مشخص با استفاده از بک‌لاگ تیم چه کاری انجام دهد.

سیف نقشی معادل مالک محصول اسکرام ندارد. در عوض، این نقش کم‌وبیش بین مالک محصول سیف و مدیر محصول سیف تقسیم می‌شود.

بنابراین دفعه دیگر که شرح شغلی یک مالک محصول را دیدید، تصور نکنید که الزامات نقش را می‌دانید. در عوض، مطمئن شوید که برای یک محیط اسکرام است یا یک محیط سیف.

نویسنده: ویلم جان آگلینگ

منبع: https://medium.com

_____

[1] scaledagileframework.com/about

[2] فهرست اولویت‌بندی شده‌ای از اقلام بک‌لاگ محصول که هنوز کاری روی آن‌ها انجام نشده است. برگرفته از vachak.ir.